Ontwikkelingsniveaus
De meerderheid van de mensen ontwikkelt zich volgens wetenschapper Dawbrowski op ontwikkelingsniveau één. Anderen groeien door. De ontwikkeling naar een hoger niveau brengt ongemak met zich mee. Dabrowski stelt dat
neurose en innerlijk conflict niet altijd negatief
hoeven te zijn en dus niet altijd bestreden hoeven te worden. Het is een signaal dat er groei is of potentie tot groei in de persoon. Steun in de ontwikkeling van een kind of mens is nodig. Dit is helpend bij het leren omgaan met verwarrende gevoelens en het overwinnen van tegenslag.
NIVEAU 1
primair
Mensen streven naar conformiteit en zich aanpassen.
Mensen op dit niveau denken (nog) vooral vanuit zichzelf. Er spelen conflicten met anderen, maar geen innerlijke conflicten. Het vermogen tot empathie is (nog) onderontwikkeld.
NIVEAU 2
eerste niveau van desintegratie/uiteenvallen
Mensen hebben moeite met keuzes maken; ze worden beïnvloed door wat hoort en de aanvaarding door de peergroup.
Er speelt een innerlijk conflict. Wie ben ik? Hoe ben ik? Ze voelen dat er iets ontwikkeld moet worden maar zijn nog richtingloos.
Kenmerkend voor dit niveau zijn:
humeur-schommelingen
depressieve gevoelens
gevoelens van onrust
angsten en fobieën
psychosomatische klachten.
NIVEAU 3
tweede niveau van desintegratie/uiteenvallen
Mensen gaan via de vragen 'wie ben ik? en hoe ben ik?' naar 'hoe kan en wil ik zijn?'.
Mensen hebben veelvuldig spontaan innerlijke conflicten. Maar conflicten met richting en het geeft aanleiding tot emotionele groei. Het eigen gedrag wordt steeds meer gestuurd door een eigen (ontwikkeld) waarden en normen systeem. Er ontstaat positieve onaangepastheid en een streven naar 'een beter mens worden'.
Er kan ontevredenheid met zichzelf spelen, evenals existentiële angst en interne morele conflicten.